What if? Ontwerpend onderzoek Nederland in 2100

De toekomst is begonnen

Dag van de Ontwerpkracht – Inspirerende beelden van Nederland in 2100

Op 6 juli stonden wij in Rotterdam op de tweede Dag van de Ontwerpkracht, georganiseerd door Platform Ontwerp NL. De afgelopen maanden hebben wij in samenwerking met Feddes/Olthof en MVRDV mogen werken aan ruimtelijke verkenningen voor de toekomst van Nederland. De focus lag op het maken van beelden vanuit de mens; beelden die nodig zijn voor mensen om grip te krijgen op de toekomst, en om een maatschappelijk debat te voeren over keuzes die we juist nú moeten maken. Deze beelden, en onze visie op de toekomst, hebben we in Rotterdam mogen presenteren aan onder andere de Directeur Generaal Ruimtelijke Ordening Marjolein Jansen.

De toekomst is al begonnen

Het jaar 2100 lijkt ver weg, maar dat valt nogal tegen! Stedenbouw kost tijd – voordat plannen tot realisatie komen zijn we een flink aantal jaren verder. En we ontwerpen niet voor de korte termijn; wat we nu ontwerpen en realiseren staat er straks voor minstens 100 jaar. Wat betekent dit? Dit betekent dat het Nederland van 2100 nú wordt ontworpen. We moeten goed nadenken over wat we willen realiseren, en zeker ook over wáár. Door te studeren op de toekomst kunnen we nu de juiste beslissingen maken, om Nederland ook voor de volgende generaties leefbaar te houden. Wij hebben voor Platform Ontwerp NL gekeken naar toekomstbeelden voor de hoge zandgronden, en voor stedelijk gebied aan de rivieren.

Hoog en minder droog – Op ’t zand in 2100

In 2100 moeten we inzetten op nieuwe ontwikkelingen op de hoge zandgronden. Het grootste probleem hier op dit moment is de aanhoudende droogte. Voor een oplossing kijken we naar het verleden: naar de sprengenbeken. Een hernieuwd systeem van beken houdt water vast onder de grond. Het hoogteverschil wordt optimaal benut, zowel in de beleving, voor water-management als voor energie-opwekking en -opslag. Bij een overdaad aan energie wordt water omhoog gepompt de zandgronden op, en het afstromen van dit water wekt energie op wanneer dit nodig is. De nieuwe gebieden tussen stuwwal en steden/dorpen doen denken aan een archipel van (loof)bossages, water en diverse ensembles van gebouwen.

Wonen in de overlaat – Aan de rivier in 2100

We moeten niet denken dat we in 2100 alleen nog maar op het zand wonen. We blijven deltabewoners, wonen aan de rivier zit in ons dna. We moeten ons alleen we heruitvinden als deltabewoners. Hiervoor kijken we naar het verleden; naar het aloude principe van de overlaat. De grote rivieren transformeren van gletsjerrivier naar regenrivier. Dit zorgt voor extremere, maar wel voorspelbare pieken in de waterstand. Het principe van de overlaat zorgt voor een controleerbaar systeem dat water op specifieke plekken water naar binnen brengt. Dit water kan deels worden opgeslagen om in droge tijden te gebruiken. De openbare ruimte wordt vormgegeven als een stad met meerdere maaivelden; leefbaar met en zonder water. De huidige transformatieopgave kan worden aangegrepen als springplank voor het opzetten van de stadse overlaat.

We hebben erg genoten van de Dag van de Ontwerpkracht, en het ontwerpend onderzoek wat hieraan vooraf ging. Hopelijk wordt hier vervolg aan te geven, wij kijken er in ieder geval naar uit!