Product | Ypenburg Geluidswal

Om voor de woningen in de wijk Ypenburg het geluid van het verkeer op de A4 en A13 te weren zijn langs deze wegen twee grote geluidswallen opgeworpen. Gebaseerd op de aangrenzende wijken hebben deze wallen de naam Singelwal en Boswal gekregen. De grondvorm van de wallen heeft een bijzondere glooiende vorm. Op de breedste delen zijn de wallen hoger. Om de minimale geluidsnorm achter de wallen te halen wordt er op de lagere delen van de kruin een geluidsscherm geplaatst. De schermen dienen daarbij gezien te worden als een integraal onderdeel van de inrichting van de wallen.

IMOSS heeft in opdracht van Grontmij Zuid Holland (nu Sweco) het ontwerp van de geluidschermen gedetailleerd uitgewerkt. De basis werd gevormd door de landschappelijke visie en inrichtingsplan van H+N+S Landschapsarchitecten.

Belangrijke thema’s die uit deze studie naar voren zijn gekomen zijn:

• Continuïteit in de vormgeving van de wallen
• Tweezijdigheid van de wal zelf: technisch profiel en asymmetrisch profiel met parkfunctie

Het toevoegen van de parkfunctie aan de wallen heeft ons geïnspireerd tot het toevoegen van een gebruiksfunctie aan het geluidsscherm. Als toevoeging op de parkfunctie van de wallen zou het mogelijk moeten zijn te hangen en zitten op/aan het scherm. De ligging van de wal ten opzichte van het zuiden is gunstig en het scherm zelf geeft beschutting voor de wind.

Analyse
In de analyse van de wallen en de positie van het geluidsscherm erop heeft ons inzicht gegeven in de overeenkomsten en verschillen tussen de wallen.

In de eerste plaats willen wij de tweezijdigheid van de geluidswal benadrukken. Infralandschap van de snelwegen en het parklandschap aan de kant woonwijk.

Het verschil tussen de wallen zit vooral in de beleving ervan.

De Singelwal is als totaal landschappelijk element te ervaren, de boswal alleen gefragmenteerd. De Singelwal ligt op enige afstand van de wijk, terwijl de woningen bij de boswal direct aan de voet staan.

Ook qua omgeving zijn er in woningtypologie van de aangrenzende woningen een verschil te benoemen. Bij de Singelwal zijn het rijtjes woning die door hun sculpturale dakvorm als een element ervaren worden. Bij de Boswijk zijn het vrijstaande woningen en twee onder een kappers.

Een belangrijk onderscheidt is dat op de Singelwal langs een groot deel van het geprojecteerde geluidsscherm een wandelpad is getekend. Bij de Boswal komt het voetpad maar op drie plaatsen dicht scherm bij het scherm.

De analyse heeft geleidt tot een aantal thema die gebruikt zouden kunnen worden:

• Voor de Singelwal: eenheid, continuïteit en compositie
• Voor de Boswal: fragmentatie, individualiteit en toevalligheid.

Het ontwerp
Uit vier modellen is gekozen voor het Hagenmodel. De natuurlijke uitstraling was een van de aspecten die doorslaggevend was. Dit model is vervolgens uitgewerkt. Bij het Hagenmodel wordt een eenvoudig betonen geluidsscherm aan beide zijden ingepakt door hagen. De tweezijdigheid van de wal wordt op deze plek tot uitdrukking gebracht door gebruik te maken van verschillende kleuren hagen. De hagen versterken landschappelijk of parkachtige invulling van de wallen.

Aan de zijde van de woonwijk worden voor het toevoegen van de gebruiksfunctie zitelementen aan het scherm gehangen.

Dit zitelement is uitgewerkt als een onderdeel van de functionele betekenis van het geluidsscherm. Het zit – hangelement is ontworpen als een reeks van modules, die aan het scherm gehangen kunnen worden. Door verschillende modules naast elkaar te plaatsen ontstaat aan de haag telkens een ander plek om over de snelweg te kijken naar het voorbijrazende of stilstaande verkeer of zittend uitkijken over de woonwijk/Ypenburg.

Op de Boswal worden de modules daar opgehangen, waar het voetpad bij het scherm komt. Bij de Singelwal loopt het voetpad voor een groot deel langs het scherm. De plekken waar de modules opgehangen worden zijn meer willekeurig gekozen. Ze vormen een compositie in het geluidsscherm. Om de modules een rol te laten spelen in het beeld van het scherm zijn een meer dan direct noodzakelijk aantal modules geplaatst.

Het ophangen van de module maakt de module zichtbaar aan de zijde van de snelweg. Om dit te versterken wordt de haag op deze plek lager. Als er mensen op de module zitten of er tegenaan hangen is de bijzondere plek in de haag, kijkend vanaf de snelweg, direct verklaard.

Het fietspad op Boswal doorsnijdt de kruin van de wal. Het hoogte verschil op deze plek is 3,80 meter. Op deze plek wordt het geluidsscherm onderbroken. De insnijding wordt conform de visie van H+N+S Ladschapsarchitecten uitgevoerd met schanskorven. De schanskorven zouden als kerende constructie te zwaar worden. De kerende constructie zal bestaan uit een betonnen profiel die afgedekt wordt met schanskorf die gevuld zijn met wit breuksteen met een kleine diameter.

Uitwerking
Het scherm is opgebouwd uit een standaard betonnen scherm bestaande uit staanders en 15 cm. hoge balken. Deze balken worden voor de tijd dat de hagen nog niet volgroeid zijn in een donker bruine kleur geschilderd.

Op de plek waar modules opgehangen worden voldoet het standaard scherm niet qua stevigheid en beeld. Het scherm wordt immers zichtbaar. Op deze plek worden betonprofielen aangebracht die hun lichte kleur van het beton behouden.

Aan beide zijden van het scherm worden hagen geplant van het soort Fagus Sylvatica. Voordeel van deze haag is dat de blaadjes blijven zitten. De blaadjes worden wel bruin. Aan de woonwijkzijde wordt een groene haag geplant en aan de snelweg zijde een bruine cultivar. Dit verschil benadrukt de tweezijdigheid van de wallen. Als beëindiging van de schermen wordt op de kop van de schermen de bruine haag om de hoek getrokken.

De module krijgt een strakke vormgeving met een zitgedeelte en een hanggedeelte. De module wordt opgebouwd uit smalle houten balken gemonteerd op een stalen ophang beugel. De balken worden gemaakt van Lauro Gemela en krijgen een Sansin behandeling die het hout een donker rood-bruine kleur geeft, maar de houtstructuur zichtbaar houdt.

De smalle balken moeten voorkomen dat er uitgebreid gekrast gaat worden op de modules en dat er minder water op de module blijft liggen. De modules zijn voor eventueel onderhoud van het scherm te verwijderen en te demonteren.