Nedereindse Park | Utrecht

Verscholen in het landschap langs de A2, tussen Utrecht, IJsselstein en Nieuwegein, ligt het Nedereindse Park: een recreatiegebied met extreme hoogteverschillen, weidse vergezichten en unieke natuurwaarden. Ooit ontstaan door zandwinning en stortactiviteiten, is het gebied nu een verborgen schat vol potentieel. Ondanks de sportieve en natuurlijke mogelijkheden blijft het park onderbenut en slecht toegankelijk. IMOSS draagt in samenwerking met OAK Consultants en in opdracht van Gemeente Utrecht bij aan een vernieuwde inrichting waarin recreatie en natuur hand in hand gaan. Door slimme landschappelijke ingrepen, ecologisch beheer en verbeterde ontsluiting kan het park uitgroeien tot een dynamisch natuur- en sportlandschap. Dit toekomstbeeld zet in op biodiversiteit, klimaatadaptatie en energieopwekking, met de toevoeging van zonne-eilanden als innovatieve stap. Het Nedereindse Park heeft de kans om een iconische plek te worden voor sporters, natuurliefhebbers en recreanten, passend binnen de bredere toekomstige ontwikkelingen en een veranderend landschap in de regio Utrecht.

Het Nedereindse Park is een uniek gebied met een complexe historie. De zandwinning voor de aanleg van de A2 en nieuwbouwwijken van Nieuwegein leidde tot de vorming van de Nedereindse plassen. In de jaren ’80 werden deze plassen deels gedempt met (deels vervuild) stortmateriaal, wat resulteerde in het ontstaan van sportheuvels en reliëfrijke landschappen. Hoewel het gebied zich heeft ontwikkeld tot een geliefde locatie voor sporters en natuurliefhebbers, kampt het vanwege dit verleden met een slecht imago.

De toekomst biedt echter nieuwe perspectieven. Door aansluiting op het groen-blauwe netwerk, betere infrastructuur en landschappelijke versterking kan het gebied een nieuw landschapspark en een volwaardige bestemming worden. In samenwerking met overheden, omwonenden en recreatieschap Stichtse Groenlanden zet IMOSS zich in voor een integrale visie die natuur en recreatie optimaal combineert. Het park krijgt een robuust recreatief netwerk, waarin avontuurlijke sportmogelijkheden worden gecombineerd met ecologische versterking. Hierin is het door menselijk handelen ontstane landschap een aanleiding om een nieuw landschap te ontwerpen dat inspeelt op de kwaliteiten van het gebied en op een slimme manier nieuwe kwaliteiten voor recreatie en natuurontwikkeling kan bieden.

Het Nedereindse Park kent diverse unieke eigenschappen die het tot een bijzondere locatie maken:

• Extreme hoogteverschillen: Met heuvels tot 20 meter en plassen tot 36 meter diep biedt het park ongekende mogelijkheden voor outdoor sporten, van mountainbiken en skiën tot freerunning en wandelen.
• Ecologische potentie: De afwezigheid van waterrecreatie zorgt voor een verstilde plas met een rijk onderwaterleven. Door ecologisch beheer kan de biodiversiteit verder toenemen.
• Uniek interactielandschap: Mens en natuur kunnen hier hand in hand gaan. Sportieve activiteiten dragen bij aan dynamische natuurontwikkeling, terwijl rustzones kansen bieden voor flora en fauna.
• Groen-blauwe verbinding: Het park kan een essentiële schakel vormen in de regionale groenstructuur, met connecties naar IJsselstein, Nieuwegein en toekomstige ontwikkelingen in Rijnenburg.
• Innovatieve duurzame energie-opwekking: Er wordt onderzocht op welke manier drijvende zonne-eilanden naast energieopwekking, mogelijk ook natuurwaarden kunnen versterken door de introductie van drijvend groen en onderwaterstructuren.

Door in te zetten op landschappelijke verfijning, strategische toegankelijkheid en een doordachte programmatische invulling, wordt het Nedereindse Park een bestemming met een herkenbare identiteit. Dit proces omvat participatie met belanghebbenden en een gefaseerde implementatie van maatregelen, waarbij IMOSS een rol heeft in de ruimtelijke vertaling van deze ambities.

Een frisse blik op het Nedereindse Park
Het Nedereindse Park is de groen-blauwe verbinder tussen Utrecht, Nieuwegein, IJsselstein en Rijnenburg. Het gebied waar de uitersten van een diepe plas en hoge heuvels met elkaar het decor vormen van natuurbeleving en intensieve sport. De groenstructuur zoekt aansluiting bij het IJsselsteinse bos, het toekomstige Stroomrugpark en Nieuwegein.

Het park biedt een rondje om de plas, die te voet, met de fiets of skatend te verkennen is. Deze route verbindt diverse functies en biedt een gevarieerd landschap vanuit verschillende richtingen over het water. In de oostelijke plas wordt onderzocht hoe drijvende zonne-eilanden, die landschappelijk goed geïntegreerd zijn en nieuwe en toegevoegde natuurwaarden kunnen bieden.

De oevers van de plas blijven onbereikbaar worden op verschillende locaties voorzien van groot dood hout, dat zorgt voor een vergroting van de oeverzone en natuurwaarden. Ook zijn er panoramabalkons en vlonderpaden die de waterbeleving mogelijk maken. In het midden van de plas ligt een natuureiland met een vlonderroute voor natuurbeleving, waar bezoekers het watervogels kunnen observeren en waar de route afwisselende zichten over de plassen geeft en af en toe juist de beschutting van de beplanting op het eiland induikt.

Het noordoostelijke deel van het park heeft grote hoogteverschillen, ideaal voor sport en recreatie, waar natuur en activiteit elkaar versterken. Hier bevindt zich dan ook het nieuwe hart van het park. Dit centrale knooppunt verbindt routes en functies, en vormt het icoon van het park. Het biedt kleinschalige activiteiten en voorzieningen, zoals een startpunt voor sport- of natuurervaringen. Hier kunnen ook bijzondere iconen en recreatieve bestemmingen een nieuwe plek krijgen en bestaande faciliteiten kunnen uitbreiden.

De ontwikkeling van Rijnenburg biedt kansen om het Nedereindse Park beter toegankelijk te maken vanuit de regio met een directe aansluiting op de A2, zodat het kan uitgroeien tot dé bestemming voor sport- en natuurbeleving in de Utrechtse regio.

In één beweging om de plas
Het Nedereindse Park kan een belangrijke groene recreatieve bestemming worden voor de kernen; IJsselstein, Rijnenburg en Nieuwegein. Een plek waar alle ontsluitingen en verbindingen samenkomen op h.t rondje om de plas. Deze rondgang is er niet zomaar een uit vele: het heeft een eigen smoel en een uniek ontwerp waarbij recreanten langzaam of snel op een slimme manier gescheiden worden. Het Rondje zal als spin in het web onderdeel worden van paden en toekomstige aansluitingen vanuit de omgeving. Het rondje verbindt verschillende parkdelen en heeft

veelal zicht op het water en verschuilt zich soms achter een heuvel of bossage. Het profiel is voldoende breed om de verschillende doelgroepen zoals wandelaars, fietsers, skeelers en mogelijk ruiters te faciliteren. Het profiel speelt in op de functionaliteit, de plek en of voorziening waar het langs komt. Zo wordt het rondje onderdeel van het utilitaire fietsnetwerk in de regio.

IMOSS draagt bij aan een toekomst waarin het Nedereindse Park niet langer een vergeten plek is, maar een levendige en toegankelijke bestemming voor sporters, natuurliefhebbers, wandelaars en fietsers, zowel locaal als regionaal. Door samenwerking, innovatieve ontwerpen en een integrale visie wordt het park een icoon van duurzame gebiedsontwikkeling en natuurbeleving. Dit inmiddels vastgestelde toekomstbeeld geeft handvatten voor de verdere doorontwikkeling van het inrichtingsplan.