Transformatie van de stad

De stad is dynamisch en altijd in verandering. Mensen maken de stad, de samenleving verandert en daarmee is de stad ook continue in transformatie. Deze transformatie kan subtiel van aard zijn, zo werken we als IMOSS mee aan de transformatie van straten die autovrij worden gemaakt, pleinen die een andere functie krijgen of parken die vernieuwd worden. Als IMOSS werken we ook aan transformatie van de gebouwde omgeving, zowel subtiel als radicaal, maar altijd met gevoel voor de plek, de genius loci. IMOSS kan de transformatiepotentie onderzoeken om er daarna een mooi perspectief aan te verbinden.

Transformatie van de stad

De stad is dynamisch en altijd in verandering. Mensen maken de stad, de samenleving verandert en daarmee is de stad ook continue in transformatie. Deze transformatie kan subtiel van aard zijn, zo werken we als IMOSS mee aan de transformatie van straten die autovrij worden gemaakt, pleinen die een andere functie krijgen of parken die vernieuwd worden. Als IMOSS werken we ook aan transformatie van de gebouwde omgeving, zowel subtiel als radicaal, maar altijd met gevoel voor de plek, de genius loci. IMOSS kan de transformatiepotentie onderzoeken om er daarna een mooi perspectief aan te verbinden. Volgens ons moeten we durven ontwerpen in hoge dichtheden, op onorthodoxe locaties en de uitdaging van verdichting in bestaand stedelijk gebied niet uit de weg gaan. Het bouwen in hoge dichtheden stelt hoge eisen aan de omgeving maar biedt tegelijkertijd ook grote kansen, waaronder een hoge diversiteit aan programma, innovatieve parkeeroplossingen en hoogwaardige kwaliteit van de openbare ruimte. Wij zien een transformatie altijd als kans om het stedelijk weefsel te repareren of opnieuw goed vorm te geven. De menselijke maat verliezen wij nooit uit het oog. Wij hebben veel gevoel voor de juiste maat en schaal, welke als basis dient voor de opgave.

Bij transformatie is verduurzaming een vanzelfsprekendheid, wat weer leidt tot een beter stuk stad dan daarvoor. Duurzaamheid is een breed begrip en begint bij het organiseren van draagvlak. In het proces om te komen tot transformatie wordt duurzaamheid dan ook verweven in onze aanpak, om zo met de stakeholders tot een gedragen plan te komen. Ook hebben wij klimaatadaptiviteit hoog in het vaandel staan, een stad moet ruimte bieden voor mens en natuur en prettig zijn in de toekomst. Bewustwording van de mens speelt hierbij een belangrijke rol. Dit door zoveel mogelijk elementen zichtbaar te ontwerpen, bijvoorbeeld het oppervlakkig afvoeren van regenwater en bergen in wadi’s, of het maken van kleine biotopen in de stad, met veel ruimte voor biodiversiteit.

De transformatie van de stad gaat niet zonder omgevingsrechtelijke belemmeringen, financiële aspecten en versnipperde eigendomssituaties. Juist in dit complexe speelveld met actoren die belangen hebben bij deze aspecten voelt IMOSS zich thuis.

Maatschappelijke relevantie

Steeds meer mensen trekken naar de stad. De verwachting is dat dit de komende decennia nog meer zal toenemen. Het is het tijdperk van het ‘Urban Age’. Wonen, werken leven en recreëren zal in toenemende mate in de stedelijke milieus plaatsvinden. Daardoor zullen steden verder groeien. Het klassieke begrip van de stad. De klassieke begrenzing tussen stad en land zal steeds meer vervagen. Doordat steeds meer mensen naar de stad zullen trekken zal de stad daarop moeten worden aangepast. Klimaatverandering en andere leefstijlen zullen dit vraagstuk interessanter maken. ((Van Gerwen et al., Zet de trek naar de (Rand-)stad door?, PBL. (2017))

In deze ogenschijnlijke wirwar van nieuwe stedelijke dynamiek voelt IMOSS zich thuis. De trek naar de stad zal leiden naar meer stedelijke agglomeraties. Verstedelijkte plekken waar wonen, werken en recreëren in elkaar overlopen. Daarbij komen belangrijke ruimtelijke vragen op ons af. De vraagstukken zullen gaan over leefbaarheid en verblijfskwaliteit. Wat zijn de toekomstige eisen en behoefte van de veranderende samenleving als het gaat om leefbaarheid en verblijfskwaliteit. IMOSS onderzoek deze vragen en vindt een passen en realistisch antwoord.

IMOSS vindt het interessant om te onderzoeken wat de on(der)benutte terreinen kunnen betekenen voor transformatie. Het maatschappelijke debat lijkt zich vaak te focussen op hergebruik van panden. Het PBL heeft onderzocht dat zelfs bij de meest voorzichtige scenario’s er onvoldoende ruimte binnen de transformatiepotentie van panden en onderbenutten werkterrein is om te voldoen aan de woningbouwopgave. In een hoog scenario kan circa 35 % van de benodigde woningen worden gerealiseerd in de bestaande stad. In een laag scenario circa 80 %. De meeste ruimte voor woningbouw ligt op de onderbenutte bedrijventerreinen oftewel potentiële werklocaties waarvoor plannen zijn. Er is veel minder ruimte op binnenstedelijke kantoorlocaties terwijl daar in de publieke opinie toch de focus lijkt te liggen.

De opgave ligt volgens ons daarom in het onderzoek hoe we kunnen bouwen in hoge dichtheden op wellicht meer werklocaties of te kiezen voor onorthodoxe oplossing zoals vermenging van wonen en werken. Ook het bestaande woongebied kan worden geoptimaliseerd. Echter, we moeten dit doen met hoge kwaliteit van buitenruimte/openbare ruimte om ook in de toekomstige stad prettige een mooie verblijfskwaliteit te creëren. ((Van Duinen et. al., Transformatiepotentie: woningbouwmogelijkheden in de bestaande stad, PBL. (2016))

Onze Visie

Wij ontwerpen aan de stad voor de mens. In allerlei soorten van woonmilieus of deze hoogstedelijk of landelijk zijn, gaan we op zoek naar de menselijke maat en hoe deze in het ontwerp kan worden opgenomen om prettige en mooie plekken te maken. Dit vereist een integrale benadering waarbij op verschillende schaalniveau’s over de stad wordt nagedacht en met verschillende actuele thema’s wordt ontworpen, zoals gezondheid en bewegen. In deze dynamische ontwerppraktijk vinden wij het belangrijk om economisch  haalbare en realistische plannen te maken. Tegelijkertijd is onze ambitie om kwaliteitsverbetering op alle vlakken te bereiken zoals: woonmilieu’s, belevingslandschappen, ecologische waarden en de natuur. De ontwerpopgave ligt daarom niet allen in de stad maar ook in de middelgrote steden en op het platteland en in de dorpen.

Onze aanpak/werkwijze

Elke opgave is uniek. Wij hebben een werkwijze ontwikkeld die past bij de uniciteit van de opgave en de plek. Transformatie van de stad kan volgens ons niet zonder historisch besef te hebben van context en de plek. IMOSS kan samen met opdrachtgevers, bewoners en belanghebbenden plekken met veel historie ontwikkelen zonder daarbij cultuurhistorische waarden te verliezen. Gunstig effect is dat juist de historische gebouwen een uniek meerwaarde geven aan nieuwe woon,- en werkgebieden. We doen goed en diepgravend onderzoek om de uitkomsten daarna helder en begrijpelijk te presenteren. We willen inzicht geven in ruimtelijke zin, in getallen, kwaliteit en kwantiteit. Daarbij betrekken we onze opdrachtgever bij het ontwerpproces en houden dit bij in een digitaal locatie dossier.

We hanteren een brede scope. Samen met stakeholders voeren we participatie waar nodig en in verschillende intensiteiten. We hebben daarbij oog en begrip voor politieke verhoudingen. We bedenken samen een goede realisatiestrategie in dit interessante krachtenveld. Dit kan alleen maar door samen te werken, samen met verschillende disciplines met gevoel voor de plek ontwerpen.

We sorteren in onze werkwijze voor op de omgevingswet die ook een transformatie betekent voor de het ruimtelijk denken. We zijn gebiedsregisseur, die binnen het transformatie proces rekening houdt met continue gebruik. We leveren bouwstenen voor de omgevingsvisie, kavelpaspoorten, kaders en randvoorwaarden. Expertise en advies voor de inhoud voor de visie op de omgeving.